- I wiek :
Narodziny Jezusa (4-7 p.n.e.). Głoszenie, wybór Apostołów i pierwszych naśladowców (30 n.e.). W Jerozolimie: Eucharystia, Męka, Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie. Pięćdziesiątnica: „publiczna prezentacja” Kościoła, najpierw wśród Żydów, a następnie wśród pogan. Pierwsze prześladowania (męczeństwo św. Szczepana, Jakuba Mniejszego) i pierwsza ekspansja chrześcijaństwa poza Judeę i Galileę. Pisma Nowego Testamentu: Ewangelie i Listy. Pierwsze wspólnoty chrześcijańskie (Jerozolima, Antiochia, Efez, Rzym…). Stopniowe oddzielenie od judaizmu.
- II wiek :
Ekspansja i dywersyfikacja: chrześcijaństwo dociera do regionów poza Cesarstwem Rzymskim. Okresy intensywnych prześladowań (za panowania Trajana i Marka Aureliusza). Pierwsi pisarze chrześcijańscy broniący wiary (apologeci: Justyn Męczennik, Tertulian...). Formowanie się Kanonu Biblijnego. Rozwój liturgii. Pierwsze herezje: a) „judaizanci” (konieczność zachowania Prawa Mojżeszowego do zbawienia); b) „gnostycy” (dualizm: istnieje „dobry Bóg” i „zły bóg”; byli rygorystami); c) „millenaryzm” (oczekiwali na drugie przyjście Jezusa Chrystusa, aby ustanowić nowe królestwo na tysiąc lat).
- III wiek :
Ekspansja. Nawrócenia we wszystkich warstwach społecznych. Rosnący wpływ chrześcijaństwa. Surowe prześladowania (za panowania cesarzy Decjusza i Dioklecjana). Struktura kościelna Kościoła zostaje utrwalona. Większa formalizacja praktyk liturgicznych i sakramentalnych. Powstaje asceza i praktyki monastyczne (św. Antoni Pustelnik). Wzrasta wpływ chrześcijaństwa w Cesarstwie. Herezje: a) „schizmatycy” (z powodu rygoryzmu pokutnego); b) „monarchianizm” (Chrystus jest tylko człowiekiem).
- IV wiek :
Edykt Mediolański (313): legalizuje chrześcijaństwo. Za panowania cesarza Teodozjusza chrześcijaństwo staje się oficjalną religią Cesarstwa Rzymskiego (380). Kontrowersje doktrynalne: a) “arianizm” (Syn nie jest współistotny Ojcu); b) “macedonianizm” (zaprzecza boskości Syna i Ducha Świętego). Pierwsze sobory powszechne: Nicea (325) i Konstantynopol (381). Zostaje sformułowane Credo. Prymat stolic Rzymu, Konstantynopola, Aleksandrii, Antiochii i Jerozolimy. Budowa wielkich bazylik. Rozkwit monastycyzmu. Kodyfikacja Kanonu Biblijnego. Chrześcijaństwo wpływa na kulturę, prawo i instytucje. Podział Cesarstwa.
- V wiek :
Upada Cesarstwo Zachodniorzymskie (476 r. n.e.) pod naporem ludów barbarzyńskich. Kościół odgrywa coraz ważniejszą rolę w kulturze i porządku społecznym. Wzrasta autorytet i prestiż papieża, biskupa Rzymu (szczególnie Leona Wielkiego). Odbywają się kolejne sobory powszechne: Efes (431) i Chalcedon (451). Spory teologiczne między Kościołem Zachodnim a Wschodnim. Herezje: a) pelagianizm (zaprzeczenie istnienia grzechu pierworodnego); b) nestorianizm (Jezus i Syn Boży to dwie różne osoby; Maryja nie jest „Matką Bożą”); c) monofizytyzm (jedna natura w Chrystusie – boska). Rozwój chrześcijaństwa i kontakt z innymi kulturami (Europa, Afryka Północna). Znaczenie świętych i kult relikwii. Zakładanie klasztorów jako ośrodków szerzenia kultury. Tłumaczenie i przekazywanie tekstów biblijnych i teologicznych.
- VI wiek :
Ugruntowanie chrześcijaństwa w Europie. Nawrócenia ludów barbarzyńskich. Znaczący rozwój monastycyzmu. Na Zachodzie rośnie autorytet i wpływy papieża w obliczu słabości władzy świeckiej. Trwają sobory powszechne, rozpatrujące spory chrystologiczne i trynitarne. Chrystianizacja i spotkania z kulturami niechrześcijańskimi (Europa Północna, inne obszary Afryki i Azji). Rozwój liturgii. Na Wschodzie nadal istnieje Cesarstwo Bizantyjskie, ściśle związane z Kościołem Wschodnim. Działalność kulturowa klasztorów i szkół kościelnych.